ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΑΪΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ ΣΤΗΝ ΜΕΣΣΗΝΙΑ

 

Οι  Βιλλεαρδουίνοι

(Από τις έρευνες  του Διοικητηρίου των  Ι.Τ.Ν.Ε.Κ.  της Καλαμάτας 

«Γουλιέλμος  Βιλλεαρδουίνος» )

 

         «…ο δε  Βονιφάτιος , ανακηρυχθείς  βασιλεύς  της  Θεσσαλονίκης , έλαβε  την  θεσσαλίαν  και την  Ελλάδα  .

         Μετά δε  ταύτα , ο  Βονιφάτιος  , επεχείρησε  την  κατάκτηση  της Πελοποννήσου .

Κατά τον χρόνο  τούτον  , απεβιβάσθη  εις Μεθώνην  , ο Γάλλος  Γοδεφρίδος  Βιλλεαρδουίνος  , ούτος  συμμαχήσας μετά του  Ιωάννου  Κατακουζηνού  , Δεσπότου  τότε  της Μεσσηνίας  , κατέλαβε  όλη  την Πελοπόννησο.»  (Δημήτριος  Δουκάκης  - Μεσσηνιακά  εκδ.  1905) .

«… η Δυτική Πελοπόννησος  , από  Πατρών  μέχρι Κορώνης  κυρίως ειπείν   δεν κατεκτήθη  , αλλά παρεδόθη  εις τον  Βιλλεαρδουίνον  δια  συνθηκών  (οίον  η Κορώνη,  η Καλαμάτα  και η Αρκαδία και  αι άλλαι πόλεις) , δυνάμει  των οποίων  οι άρχοντες  διετήρησαν  άπασαν  αυτών την  περιουσίαν  αλλά και άπασας τας  προνομίας  , όσας είχον   εκ των προτέρων  χρόνων  και πλήν  τούτου  εξομοιώθηκαν  αν όχι  καθ’ ολοκληρίαν  , εν μέρει  τουλάχιστον  προς  τους  επυλίδας  , ισότιμοι  και ισοδίκαιοι  γενόμενοι  προς τους  δευτερεύοντας και τριτεύοντας  Φεουδάρχας . Πιθανόν  διετήρησαν  την  τε περιουσίαν  και  την κτήσιν  αυτών  προσέτι  οι ελεύθεροι  των πόλεων  κάτοικοι . ( Κων/νος  Παππαρηγόπουλος -  Ιστορία του Ελληνικού Έθνους ) .

«Ο μισέρ  Τζεφρές  ήτο  καλός άνθρωπος  και τον αγαπούσαν  Ρωμαίοι και Φράγκοι  δια  τα χάριτας  όπου  είχε  και έτσι  εβουλεύθησαν  οι άρχοντες  οι Ρωμαίοι και οι Φράγκοι  να κάμουν αυθέντην  του Μωρέως  τον  μισέρ Τζεφρέν .» ( Δωρόθεος  , Βιβλίο  Κουγκέστας ).

Ο δε  Βιλλεαρδουίνος  «Άρχοντας  έξ  εξήβαλλεν  και άλλους  έξ  Φράγκους  όπερ  και  εμοιράσωσι  τους τόπους  και  προνοίαις.» (Βιβλίο  Κουγκέστας) .

Ο Βιλλεαρδουίνος  διοίκησε  «…διορίσας  έξ άρχοντας  εντοπίους και άλλους  ισαρίθμους  Φράγκους.» (Δουκάκης  ό, αν) .

«Ο Γοδεφρείδος   Βιλλεαρδουίνος  μετά την  κατάκτησιν  του  Μωρέως  ολίγα έτη επέζησεν  , διότι  έπειτα  απέθανεν  έν έτει  1218» (Δουκάκης  ό.άν.)  και  τότε  (κατά το βιβλίο  της  Κουγκέστας ) «θρήνος  πολύς  εγένετο  εις όλον  τον Μωρέαν  διότι  τον είχαν  ακριβόν  , πολύ  τον  αγαπούσαν  δια την  καλήν  του  αυθεντιάν , την  φρόνησιν  που την είχεν».

Αποθανών ο  Γοδεφρείδος  Βιλλεαρδουίνος  αφήκε δύο  τέκνα  , τον Γοδεφρείδο  τον Β΄ και τον  ΓΟΥΛΙΕΛΜΟ  τον Α΄ της Αχαϊας , τον  φερώνυμο  του  Διοικητηρίου  σήμερα της Καλαμάτας .

«… τον  δεύτερον  εκράζασιν  Γουλλιάμον  τον ελέγαν / Ελέγασιν  το  επίκλην  του  Γουλλιάμου  του  Καλαμάτα  ,/ ότι  εγεννήθη  εκεί  εν Κάστρω  Καλαμάτας  / αυθέντην γάρ  του άφηκεν  Κάστρον  της Καλαμάτας / Μετά  της όλης περιοχής  του  Καστελλανίου» (Βιβλ.  Κουγκέστας) .

Ο Γουλιέλμος  Βιλλεαρδουίνος  , ο Καλαμάτας  , αυθέντης της Καλαμάτας  γίνεται  ηγεμόνας του Πριγκηπάτου  της ΑΧΑΪΑΣ  μετά  τον θάνατο  του αδελφού του  Γοδεφρίδου  του Β΄ ο οποίος  ετάφη  στην  Καλαμάτα  στον Ναό  της  Μητροπόλεως  της Πόλεως  (σήμερα  Ναό  του  Νεκροταφείου   της  Καλαμάτας )  αφιερωμένου  στον  Αγ. Νικόλαο.

Ο  Γουλιέλμος  Βιλλεαρδουίνος  υιός Ελληνίδας  και σύζυγος  της Ελληνίδας κόρης  του  Δεσπότου  της Ηπείρου  ΜΙΧΑΗΛ Β΄, έφερε  το πριγκηπάτο  στον  κολοφώνα της ανάπτυξής του  «ήρξατο  δε  επικρατούσα  απανταχού η ασφάλεια  και  ανεπτύχθη  ζωηρώς  το εμπόριον  εν τε  τη  χερσονήσω  και μεταξύ  των ξένων Εθνών .  Τα δε  δημόσια  έσοδα , τα ουδόλως  επιβαρύνοντα  τον λαόν  επήρκουν  ού μόνον  δια  τας καθημερινάς  δαπάνας αλλά και δια  την  κατασκευήν  φρουρίων …».(Δουκάκης  ό. άν.) .

Οι Βιλλεαρδουίνοι  οραματίζονται  μια νέα  κραταιή οντότητα  , Ελληνογαλλική , αποστασιοποιημένη  τόσο από την  Κωνσταντινούπολη, όσο  και από  την Γαλλία . Με τον γάμο μάλιστα  του Γουλιέλμου  με την  κόρη  του Μιχαήλ  του Β΄ της Ηπείρου ,  το όραμά τους  επεκτείνεται  πέραν  της Πελοποννήσου  και  περιλαμβάνει  και την  Ήπειρο  και την Αιτωλοακαρνανία  και τα  Ιόνια Νησιά .

 

Επι της  ηγεμονίας τους ανθίζει  το  εμπόριο  και ειδικά  επι Γουλιέλμου  ( ο οποίος έφερε  και τον τίτλο  του Μεγάλου  Δομέστικου  , μιλούσε Ελληνικά ,  και από  τους Γάλλους  ερευνητές  χαρακτηρίζεται  Ελληνογάλλος ) , αναπτύσσεται  στην Καλαμάτα  ένας κοινός  Ελληνογαλλικός  πολιτισμός  και  διακοινώνησις – συγκοινώνησις  αντιλήψεων  , εθίμων  και τρόπου ζωής  . Στην δε κοινή  αναπτυσσόμενη  κουλτούρα  , εντάσσονται  και οι γαστρονομικές  κατασκευές . Έτσι οι  Γάλλοι εισάγουν  στην Καλαμάτα  το (σήμερα αποκλειστικό)  τοπικό  φαγητό  της ψητής  στον φούρνο  Γουρουνοπούλας , δηλαδή  μικρού  θηλυκού  χοιρινού , που  παρασκευάζεται  με ειδικό  και μοναδικό  στην Ελλάδα  τρόπο , συνηθίζεται  δε  και σήμερα  ακόμη  να καταναλώνεται  μόνο κατά τους  θερινούς μήνες . Ήταν  φαγητό  του λαού . Εμοιράζετο  επι φέτας  ψωμιού  , στις γωνίες  των δρόμων , όπως ακριβώς και  στην Γαλλία . Το κόστος  του ήταν  ελάχιστο , άλλωστε  και  σήμερα  εξακολουθεί  το ίδιο . Με   10 ΕΥΡΩ  μπορεί  να χορτάσει  φαγητό  μια τετραμελής  οικογένεια .

Γενικότερα  , επι Βιλλεαρδουίνων , αναπτύσσεται  στην Καλαμάτα  και στην ευρύτερη  Πελοπόννησο  , ένας  κοινός  Ελληνογαλλικός  πολιτισμός  , οι  μνήμες του οποίου  θα παραμείνουν  επί πολύ  και μετά  την διάλυση  του Πριγκηπάτου  της Αχαϊας  .

Συνοψίζοντας  , παρατηρούμε  τα εξής :

 

Οι  Βιλλεαρδουίνοι  δεν είναι  κατακτητές  . Είναι σύμμαχοι  και φίλοι  του Ελληνικού  πληθυσμού  και συνδιοικούν και  συνοικούν με  Έλληνες . Ο  Γουλιέλμος  είναι ουσιαστικά  Έλληνας . Ακολουθούν  ισορροπημένη  και  αναπτυξιακή πολιτική . Αγαπιούνται από τον λαό  και  φροντίζουν  τον λαό !  Ακολουθούν  ήπια  φορολογική  πολιτική  - δεν είναι καταπιεστές – και δημιουργούν  μια αρμονική  πολιτική  κοινότητα .

 

Είναι δε χαρακτηριστικό  ,  ότι όταν  ελευθερώνεται  η Ελλάδα , η ελεύθερη  Καλαμάτα  ονοματοδοτεί   έναν κύριο  τότε δρόμο  , κάτω από το Κάστρο  , σε  « Οδό  Βιλλεαρδουίνων »  .

 

 

 Γ   έ    γ    ρ   α   φ   ε

Εν Καλαμάτα  καθ’ ημέραν  Ογδόην  Μηνί  Σεπτεμβρίω  σωτηρίου έτους  2014

Κ  ω  ν  σ  τ α  ν  τ  ί  ν ο  ς

(Ο  Μαλαφάντης )

Κρ. Δ/κτης  του  Διοικητηρίου  της Καλαμάτας των Ι.Τ.Ν.Ε.Κ

Μ. Αξ/κός  του  Μ. Διοικητηρίου  της  Ιονίου  Πολιτείας